Een renteverhoging van 4 procent over een jaar of 2 á 3 is ‘een beetje de verwachting’. Dat zegt directeur Pieter Hasekamp van het Centraal Planbureau CPB in BNR’s Big Five. ‘Dat zou ik logisch vinden. Ik weet niet eens of dat een extreem geval is, ik denk dat de stapjes die nu aangekondigd zijn nadrukkelijk gezien moeten worden als eerste stappen. En dat die vrij voorzichtig zijn.’ Hasekamp reageert met zijn uitspraken op het spoedberaad van de ECB naar aanleiding van de onrust op de obligatiemarkten.
‘Op dit moment is de belangrijkste rol van de ECB om te voorkomen dat de schok die van buiten is gekomen, de energie- en voedselprijzen, zich doorvertaalt in permanent hogere inflatieverwachtingen. Want dan heb je echt een hele grote klap naar beneden nodig om weer te landen op het terrein waar je wil zijn, rond de twee procent’. Hasekamp zegt, indachtig de inachtneming van de klassieke economische vuistregels, vier procent helemaal niet zo raar te vinden.
Volgens Hasekamp maakt de ECB zich weliswaar zorgen over de oplopende spread tussen Duitsland en Italië en de onrust op de financiële markten (en met name op de obligatiemarkt), tegelijkertijd is het de vraag wat de ECB daar concreet aan kan doen. De ECB zei eerder immers dat het niet haar taak is om die spread te managen, om die obligatiemarkt te controleren.
Lees ook | Spoedberaad ECB over onrustige obligatiemarkten
Tweeledige boodschap
Hasekamp denkt dat de ECB met een tweeledige boodschap zal komen. Enerzijds communiceert de bank dat zij bezig is de inflatie onder controle te krijgen. Wat zoveel wil zeggen als: doorgaan met geloofwaardig beleid van renteverhogingen die op een voorspelbare manier moeten zorgen dat de inflatie onder controle komt. Anderzijds zal de ECB communiceren dat er geen reden is voor paniek als het gaat om de eurozone of de verschillen tussen Noord- en Zuid-Europa. ‘Het zal een soort management by speech worden.’
Want de directe aanleiding voor het spoedberaad is weliswaar die onrust op de obligatiemarkten, het onderliggende verhaal zal ongetwijfeld ook ter tafel komen – de verhoudingen tussen Noord- en Zuid-Europa. Nieuwe spanningen binnen de eurozone is iets waar het CPB in eerdere publicaties ook al op wees – evenals op een mogelijke eurocrisis. Want de eurozone blijkt nog altijd niet robuust genoeg te zijn, ondanks dat er verbeteringen zijn doorgevoerd.
Lees ook | Hoeveel gaat de Fed de rente verhogen?
‘Na de kredietcrisis kwam de eurocrisis met Griekenland. Er is wel wat gebeurd sindsdien op Europees niveau en er zijn afspraken gemaakt. Tegelijkertijd is de monetaire unie nog steeds niet volledig af en gaat die niet vergezeld van een economische en politieke unie. Kijk je er puur economisch naar, dan zijn er genoeg argumenten om te pleiten voor verdergaande integratie, ook op zaken als budgettaire solidariteit. Tegelijk is er politiek ook het nodige dat daar tegen spreekt. Europa ontwikkelt zich schoksgewijs, misschien gaan we een fase tegemoet waarin we zo’n schok gaan meemaken. Laten we hopen dat die niet te groot wordt’.
Volgens Hasekamp zal Europa nieuwe afspraken moeten maken over een geloofwaardig budgettair beleid. ‘Het is heel belangrijk dat je opnieuw kijkt naar de budgettaire afspraken die gemaakt zijn, zoals het Stabiliteits- en Groeipact, en dat je daar nu écht naar een geloofwaardige set van afspraken gaat die ook wordt nagekomen. Dat was het probleem in het verleden’.